مشکل مصرف کبدی. مقاومت در برابر آنتیبیوتیکها که به طور منظم مصرف میشوند شامل مقاومت اولیه و ثانویهاست. مقاومت اولیه در افراد آلوده به نوع شدید احتمال بیشتری دارد. برای این افراد نباید فقط داروهای با کیفیت پایین استفاده کرد. موضوع مقاومت دارویی یک مساله فراگیر است چرا که هرچه طول درمان بیشتر باشد نیاز به داروهای گرانتر (داروهای سری دوم درمان) بیشتر میشود. مقاومت میتواند به صورت مقاومت چند دارویی نیز باشد.
در زمانهای گذشته روشهای معالجه سل بیشتر بر رژیم غذایی متمرکز بود. در کتاب تاریخ طبیعی این روشها را بیان میکند: کبد گرگ همراه با شراب رقیق و چربی خوک همراه با سبزی و سوپ مغز خر ماده. نشان داده شده موشهایی که در رژیم غذایی خود ۲٪ پروتئین مصرف میکنند مرگ و میر بیشتری در اثر بیماری سل نسبت به موشهایی دارند که ۲۰٪ پروتئین مصرف میکنند و با افزایش پروتئین در رژیم غذایی گروه اول مرگ و میر کم میشود. علاوه بر این آمارها در بین مهاجران لندن نشان میدهد افرادی که گیاه خوارند و گوشت و ماهی مصرف نمیکنند ۸٫۵ برابر بیشتر در معرض سل قرار دارند چراکه مبتلا به سوء تغذیه هستند.
عوارض داروهای ضد سل
سرگیجه، تهوع، تاری دید، عدم تعادل، زرد شدن سفیدی چشمها، دلدرد، استفراغ و وز وز گوش که در صورت مشاهده این علائم باید مصرف داروها قطع شود و پزشک در جریان قرار گیرد.
- نارنجی شدن یا قرمز شده رنگ ادرار یا سایر ترشحات بدن در اثر مصرف ریفامپین میباشد و هیچگونه خطری ندارد.
پیشگیری
- اصلیترین راه مبارزه با این بیماری شناسایی افراد مبتلا و درمان آنها با داروهای ضد سل میباشد.
- شناسایی افراد آلوده که به هنوز به سل مبتلا نشدهاند.
- واکسیناسیون توسط واکسن
- ارتقاء آموزشهای بهداشتی و سطح اقتصادی فرهنگی در جامعه موجب کاهش بیماری میگردد.
- مبارزه با بیماری ایدز این بیماری موجب شیوع موج جدید از بیماری سل گردیدهاست.
- بعد از ۲ هفته از شروع درمان امکان انتقال بیماری به دیگران وجود ندارد ولی در ۲ هفته اول درمان باید از تماسهای مکرر با بیمار مبتلا به سل خودداری کرد.
- بیماران حتماً از ماسک استفاده کنند. البته در بیماران سل خارج ریوی در صورتی که بیمار سرفه نداشته باشد، بیماری سل واگیردار نیست و نیاز به استفاده ماسک نمیباشد
- از بوسیدن کودکان خودداری شود.
- از پراکندگی اخلاط در هوا و زمین خودداری کنند.
پیشگیری در جامعه
- اصلیترین راه مبارزه با این بیماری شناسایی افراد مبتلا و درمان آنها با داروهای ضد سل میباشد(تحت نظارت مستقیم DOTS).
- شناسایی افراد آلوده که به هنوز به سل مبتلا نشدهاند.
- ارتقاء آموزشهای بهداشتی و سطح اقتصادی فرهنگی در جامعه موجب کاهش بیماری میگردد.
- مبارزه با بیماری ایدز، این بیماری موجب شیوع موج جدید از بیماری سل گردیدهاست.
پیشگیری با واکسن سل (بثژ)
با توجه به دستورالعملهای کشوری واکسن بثژ در حال حاضر در بدو تولد و در یک نوبت تزریق میشود.
- تزریق مکرر واکسن سود بخش نیست و فقط یکبار تزریق کافی است.
باید دانست که واکسن بثژ از بروز موارد خطرناک و مرگ و میر بیماری سل منشتر اعضای بدن و سل مننژیتی جلوگیری به عمل میآورد ولی اثرات ناچیزی در پیشگیری از گسترش بیماری سل در جامعه دارد.
شرایط اتاق بیمار
- نور خورشید به مقدار کافی به درون اتاق نفوذ کند.
- به اندازه کافی پنجره داشته باشد (یک پنجم مساحت کف اتاق).
- از بستن پنجره اتاق بیمار خودداری کنید.
اهمیت مبارزه صحیح با سل
با تشخیص به موقع و درمان صحیح بیماران مبتلا به سل به راحتی میتوان با این بیماری مبارزه کرد. ولی اگر بیماران را نتوانیم تشخیص دهیم به راحتی هر بیمار مسلول سالانه ۱۰ تا ۱۵ نفر دیگر را در خانواده و نزدیکان خود آلوده میکند و مهمتر آنکه اگر بیمار مبتلا به سل ریوی را تشخیص دهیم ولی تحت درمان صحیح و دقیق قرار نگیرد، موجب به وجودآمدن میکروب سل مقاوم به دارو میگردد که دیگر داروهای ضد سل معمولی برآن اثر نمیکند و در نتیجه بیماری وخیمتر شده و به راحتی قابل درمان نیست و اگر به دیگران منتقل شود مشکلات زیادی را به وجود میآورد.
- عدم درمان صحیح و دقیق بیماران سل موجب بروز بیماری لاعلاجی میگردد.
- سل معمولا، بیماری فقرا میباشد.
جستارهای وابسته
میکوباکتریوم توبرکلوزیس
میکوباکتریوم توبرکلوزیس در زیر میکروسکوپ الکترونیک
سِل به زبان فارسی دری «توبر کلوز» یک است. باسیل این بیماری میکوباکتریوم توبرکلوزیس یا باسیل کخ نام دارد زیرا که در سال ۱۸۸۲ (میلادی) پرفسور رابرت کخ دانشمند آلمانی آن را کشف کرد. نوعی از این بیماری که به موسوم است، میان انسان و چهارپایان مشترک است.
این بیماری در کشورهای جهان سوم از معضلات بهداشتی است. مرض سل یا توبرکلوز (به اختصار تیبی) یکی از بیماریهای مهلک در جهان است که عامل آن مایکوباکتریومها یا به طور دقیقتر میکوباکتریومهای سلی است. در بیماری سل معمولاً ششها مورد حمله قرار میگیرند، این نوع سل را تیبی ریوی نیز گویند ولی از سایر اعضای درگیر در سل میتوان سیستم عصبی مرکزی، غدد لنفاوی و گردش خون، دستگاه تناسلی و ادراری، دستگاه گوارش و معده، استخوانها، مفاصل و GetBC(16);